Obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Istotą obowiązku alimentacyjnego jest to, że osoba uprawniona ma prawo żądać dostarczenia określonych środków, a osoba zobowiązana ma obowiązek środki te dostarczyć. Dostarczanie środków utrzymania to zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci: pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków itp. Dostarczanie środków wychowania obejmuje natomiast powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury itp. Środki utrzymania i środki wychowania służą temu samemu celowi – zaspokajaniu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego.
W wielu przypadkach rodzic zobowiązany do płatności alimentów nie wywiązuje się z ich uiszczania i wtedy z pomocą przychodzi mu Fundusz Alimentacyjny. Poniżej przedstawimy, jak wygląda schemat działania, aby uzyskać alimenty z Funduszu Alimentacyjnego.
- Orzeczenie Sądu (tytuł egzekucyjny).
Dokument, który uprawnia nas do dochodzenia od określonej osoby (dłużnika alimentacyjnego), wskazanej w nim kwoty alimentów. Posiadanie takiego orzeczenia jest podstawą do wszczęcia egzekucji.
- Postępowanie egzekucyjne (bezskuteczność postępowania)
Pomimo tego, iż posiadamy orzeczenie sądu, nie zawsze będziemy w stanie wyegzekwować należne nam środki. Może okazać się, że dłużnik nie posiada wystarczającego majątku, aby można było z niego zaspokoić osobę uprawnioną. Z tego powodu wszczęte postępowanie egzekucyjne może zostać umorzone z powodu bezskuteczności egzekucji.
W takiej sytuacji korzystamy z przepisów ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Na podstawie tej ustawy osoby uprawnione mogą uzyskiwać alimenty od Państwa z tzw. funduszu alimentacyjnego.
- Wniosek o dofinansowanie
Aby uzyskać dofinansowanie z funduszu alimentacyjnego niezbędne jest złożenie odpowiedniego wniosku o przyznanie alimentów. Do wniosku należy dołączyć:
– orzeczenie stwierdzające obowiązek alimentacyjny zobowiązanego wraz z klauzulą wykonalności,
– postanowienie komornika o bezskutecznej egzekucji prowadzonej wobec zobowiązanego. Komornik w tym postanowieniu bądź w osobnym zaświadczeniu wydanym na wniosek uprawnionego powinien wskazać stan egzekucji, przyczynę jej bezskuteczności oraz działania, jakie podejmowane były przez komornika w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów,
– inne dokumenty określone przez wskazaną powyżej ustawę (art. 15 ust 4).
Ustalenie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego oraz jego wypłata następuje odpowiednio na wniosek osoby uprawnionej lub jej przedstawiciela ustawowego. Wniosek składa się w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują do ukończenia 18 roku życia przez uprawnionego albo w przypadku, gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez niego 25 roku życia.
W przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności – bezterminowo.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 725 zł.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego wypłacane są w wysokości ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł.
