Upadłość konsumencka

Upadłość konsumencka jest postępowaniem przeznaczonym dla osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej, czyli są konsumentami.

Konsumentem jest osoba, która dokonuje czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą (w tym zawodową), np. zawiera umowę, na mocy której, dokonuje zakupu telewizora na raty, do użytku domowego.

Podstawowym warunkiem do ubiegania się o upadłość konsumencką jest niewypłacalność dłużnika.

Ustawa Prawo upadłościowe definiuje niewypłacalność jako niezdolność do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Stan niewywiązywania się z płatności musi trwać dłużej niż trzy miesiące, aby dłużnik mógł złożyć wniosek o upadłość konsumencką. Kolejną przesłanką, którą przewidują przepisy jest brak winy dłużnika w powstaniu zadłużenia. Oznacza to, że jeżeli konsument przez własną lekkomyślność doprowadził swój majątek do ruiny, można domniemywać, że jego moralność płatnicza zostanie oceniona przez sąd negatywnie.

I etap – Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości konsumenckiej

Pierwszy etap to wstępna faza procedury upadłościowej, która rozpoczyna się z chwilą złożenia wniosku o upadłość. Na tym etapie sąd weryfikuje przesłanki i bada czy wobec dłużnika występują podstawy do ogłoszenia upadłości konsumenckiej.

Posiedzenie sądowe ma charakter niejawny, czyli odbywa się bez udziału stron. Istnieje jednak możliwość zwołania rozprawy w celu wysłuchania dłużnika. Ma to miejsce wówczas, gdy wniosek taki zostanie złożony przez dłużnika lub jego pełnomocnika.

Następnie sąd dokonuje weryfikacji wniosku, badając przywołane i załączone dowody oraz przeprowadzając ewentualną rozprawę.

Sąd może oddalić wniosek o upadłość lub ogłosić postępowanie upadłościowe tzw. właściwe.

Najważniejszymi elementy tego etapu to:

• wniosek o upadłość konsumencką wraz z załącznikami,
• ustalenie sądu upadłościowego, do którego wnosimy wniosek,
• rozpatrzenie wniosku na posiedzeniu niejawnym (sąd może jednak zwołać rozprawę),
• możliwość wspólnego rozpatrzenia wniosków o upadłość konsumencką małżonków,
• postanowienie o oddaleniu wniosku lub ogłoszeniu upadłości konsumenckiej.

II etap – Procedura z udziałem syndyka

Właściwe postępowanie upadłościowe rozpoczyna się od chwili wydania przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej. Na tym etapie zostaje powołany syndyk oraz sędzia-komisarz, którzy będą odpowiedzialni za przeprowadzenie postępowania.

Zostaje ustalona tzw. masa upadłościowa, czyli majątek dłużnika, jak również lista wierzytelności. W dalszej kolejności następuje spieniężenie majątku dłużnika przez syndyka i przekazanie uzyskanych w ten sposób środków wierzycielom. Wraz z ogłoszeniem postępowania upadłościowego przez sąd, między małżonkami dochodzi do powstania rozdzielności majątkowej (pod warunkiem, iż wcześniej posiadali ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej).

W ramach postępowania upadłościowego właściwego możliwe jest zawarcie również układu z wierzycielami, który będzie określał warunki spłaty istniejących zadłużeń.

Najważniejszymi elementami tego etapu są:

• wyznaczenie sędziego-komisarza oraz syndyka,
• powstanie rozdzielności majątkowej między małżonkami,
• zatrzymanie postępowań windykacyjnych, sądowych o zapłatę, egzekucyjnych
• ponowne ustalenie listy wierzytelności i masy upadłości przez syndyka,
• spieniężenie majątku upadłego,
• plan podziału funduszów masy upadłości,
• wniosek o przyznanie kwoty na wynajem innego lokalu mieszkalnego na okres od roku do dwóch lat – czytaj więcej na temat utraty nieruchomości w upadłości konsumenckiej.

III etap – plan spłaty wierzycieli

Kolejnym etapem postępowania upadłościowego jest ustalenie ewentualnego planu spłaty wierzycieli.

Plan spłaty wierzycieli może być ustalony na okres maksymalnie 36 miesięcy, a upadły w międzyczasie reguluje co miesięczną płatność na poczet niezaspokojonych zobowiązań w ramach likwidacji majątku.

Istotnym elementem tego etapu jest to, iż upadły odzyskuje możliwość decydowania o tym, jak przebiega postępowania, w szczególności ma możliwość otrzymywania pełnego wynagrodzenia.

Najważniejszymi elementami tego etapu są:

• ustalenie co miesięcznej raty,
• otrzymywanie wynagrodzenia za pracę bez potrąceń,
• 36 miesięczny plan spłaty wierzycieli.

Po wykonaniu planu spłaty wierzycieli dochodzi do umorzenia pozostałych zobowiązań, które nie zostały wykonane w ramach likwidacji majątku upadłego, czy planu spłaty wierzycieli.

Procedura ta kończy postępowanie upadłościowe i powoduje, że upadły rozpoczyna nowy etap w życiu – bez długów.