Sąd Najwyższy potwierdził, że można “odfrankowić” kredyt denominowany.
21 listopada Sąd Najwyższy opublikował obszerne uzasadnienie wyroku wydanego w sprawie o sygn. akt II CSK 483/18, który zapadł 27 listopada 2019 r.
SN wyjaśnił, dlaczego sądy powszechne rozpoznające sprawy Frankowiczów przeciwko bankom, muszą wyeliminować z umowy klauzule niedozwolone oraz dlaczego nie można ich zastąpić. Kolejną kwestią podniesioną przez SN, był obowiązek informacyjny o ryzyku kursowym, który nie był w sposób należyty realizowany.
Kluczowe kwestie wyjaśnione przez Sąd Najwyższy to:
-
Bank udzielający kredytu, już na etapie składania wniosku przez konsumenta, powinien w sposób rzetelny poinformować o zagrożeniach, które są związane m.in. z ryzykiem walutowym (kursowym).
To na banku, jako profesjonaliście i instytucji zaufania publicznego, ciąży obowiązek przekazania wszystkich istotnych informacji związanych z zawarciem tego typu umowy.
Bank jako profesjonalista był świadom, oferując tego rodzaju produkt celem zwiększenia popytu na swoje usługi. W takim stanie rzeczy przedkontraktowy obowiązek informacyjny w zakresie ryzyka kursowego powinien zostać wykonany, w sposób jednoznacznie i zrozumiale unaoczniający konsumentowi, który z reguły posiada elementarną
znajomość rynku finansowego, że zaciągnięcie tego rodzaju kredytu jest bardzo ryzykowne, a efektem może być obowiązek zwrotu kwoty wielokrotnie wyższej od pożyczonej, mimo dokonywania regularnych spłat – stwierdził SN.
-
Umowa, która zawiera klauzule niedozwolone (niewiążące kredytobiorcę od samego początku), może zostać utrzymania tylko pod warunkiem, że w przypadku ich wyeliminowania, umowa będzie zawierała wszystkie konieczne elementy.
Oznacza to, że jeżeli usuniemy z umowy te postanowienia, które są niezgodne z prawem, muszą się w niej znajdować inne, które będą określać: kwotę kredytu, okres kredytowania, terminy spłaty, wysokość oprocentowania. Jeżeli ich nie będzie. Umowa nie może funkcjonować w obrocie prawnym.
W razie sporu o ważność umowy kredytu bankowego denominowanego
(indeksowanego) do obcej waluty, w której treści znajduje się niedozwolona klauzula konsumencka dotycząca sposobu tej denominacji, rozpatrzeć należy kilka możliwości rozstrzygnięcia. Pierwsza, to stwierdzenie nieważności umowy, która bez klauzuli niedozwolonej nie może dalej funkcjonować w obrocie prawnym,
zwłaszcza ze względu na brak (odpadnięcie) któregoś z koniecznych składników (essentialia negotii) umowy nazwanej kredytu bankowego. Druga to przyjęcie, że umowa jest ważna, ale w miejsce bezskutecznych postanowień waloryzacyjnych nie wchodzą żadne dodatkowe postanowienia – podniósł SN.
